Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật với giáo viên mầm non, phổ thông và việc dạy học trong bối cảnh COVID-19.

Kiến nghị không tinh giản biên chế đối với cấp học mầm non, tiểu học

Báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với giáo viên mầm non, phổ thông, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết: Tính đến tháng 5/2021, cả nước có 1.190.443 giáo viên, trong đó giáo viên công lập 1.108.391, ngoài công lập: 82.052; biên chế 1.059.729, hợp đồng trong các trường công lập 48.662. Trong tổng số hơn 1 triệu giáo viên mầm non, phổ thông, tỷ lệ giáo viên ngoài công lập chiếm 6,9% tổng số giáo viên của cả nước.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh chủ trì phiên giải trình

Theo thống kê, cho đến thời điểm năm 2021, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến các chính sách tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội ngũ nhà giáo các cấp học (trong đó có cấp học mầm non, phổ thông) có hơn 200 văn bản. Tuy nhiên, các quy định của pháp luật về đội ngũ nhà giáo được đề cập tại nhiều văn bản pháp luật khác nhau, một số nội dung chưa thống nhất, dẫn tới khó khăn cho đội ngũ nhà giáo trong việc tra cứu và áp dụng văn bản pháp luật và thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.

Căn cứ quy định về định mức số giáo viên/lớp, số lượng giáo viên của các cấp học mầm non, phổ thông, ngành Giáo dục thừa 10.178 giáo viên (trong đó thừa 5.175 giáo viên tiểu học, 4.688 giáo viên THCS, 315 giáo viên THPT), thiếu 94.714 giáo viên (trong đó: thiếu 48.718 giáo viên mầm non, 20.210 giáo viên tiểu học, 14.653 giáo viên THCS, 11.133 giáo viên THPT). Vẫn còn tình trạng thừa,thiếu cục bộ ở một số môn học, cấp học và một số địa phương như trong cùng một địa phương thừa giáo viên các môn như Ngữ văn, Toán.., thiếu giáo viên dạy các môn đặc thù như Tin học, Tiếng Anh, Nghệ thuật....

Trong bối cảnh số học sinh huy động ra lớp ngày càng tăng, yêu cầu về đảm bảo chất lượng giáo dục ngày càng cao, trong khi biên chế giáo viên không tăng đã gây ra áp lực không nhỏ đối với ngành Giáo dục. Bộ GDĐT đã thống nhất với Bộ Nội vụ báo cáo, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, bổ sung số biên chế trên theo lộ trình đến năm 2025, trước mắt năm học 2021-2022 trình bổ sung 27.850 biên chế giáo viên mầm non, phổ thông.

Hiện nay, Bộ GDĐT đang phối hợp với Bộ Nội vụ chỉnh sửa định mức giáo viên/lớp được quy định tại Thông tư liên tịch số 06, Thông tư số 16 cho phù hợp với việc triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông và điều kiện thực tế của từng vùng, miền.

Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ báo cáo tại phiên giải trình

Để tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật đối với giáo viên mầm non, phổ thông, Bộ GDĐT đề nghị Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội tăng cường các hoạt động giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tại các địa phương, cơ sở sở giáo dục.

Đồng thời, có ý kiến với Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội ban hành Luật Nhà giáo để tạo hành lang pháp lý cho việc xây dựng, ban hành các chính sách, pháp luật về tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Có ý kiến với Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ GDĐT giao bổ sung số biên chế giáo viên còn thiếu cho ngành Giáo dục theo lộ trình (94.714 biên chế trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2026).

Mặc dù các địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp như: dồn dịch trường, lớp; bố trí, sắp xếp, điều chuyển giáo viên..., nhưng tình trạng thiếu giáo viên vẫn không thể khắc phục, nhất là trong bối cảnh các địa phương vừa phải giải quyết bài toán thiếu giáo viên lại vừa phải thực hiện chính sách tinh giản biên chế. Do đó, Bộ GDĐT đề nghị Ủy ban Văn hóa, Giáo dục có ý kiến với Chính phủ để có phương án tinh giản biên chế phù hợp đối với ngành Giáo dục; không tinh giản biên chế đối với cấp học mầm non, tiểu học vì chưa bố trí đủ giáo viên theo định mức nhưng vẫn yêu cầu giảm 10% biên chế dẫn đến thiếu nhiều giáo viên đứng lớp.

Cần giải pháp tổng thể giải quyết thừa - thiếu giáo viên; một mình ngành Giáo dục không làm được

Tại phiên giải trình, câu hỏi được đại biểu Quốc hội đặt ra nhiều nhất cho Bộ GDĐT và Bộ Nội vụ là nguyên nhân, giải pháp khắc phục tình trạng thừa - thiếu giáo viên hiện nay. Đặc biệt trong bối cảnh việc tinh giản biên chế đang được các ngành, địa phương quyết liệt thực hiện.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn trao đổi tại phiên giải trình

Trao đổi về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng: Cần giải pháp tổng thể, lâu dài và bền vững để giải quyết vấn đề thừa thiếu giáo viên, bởi nếu chỉ có một vài giải pháp sẽ rất khó giải quyết được. Ngoài ra, đây là việc không chỉ một mình ngành Giáo dục làm được mà còn liên quan đến các chính sách của quốc gia, địa phương. Với xu hướng tỷ lệ dân số ngày càng tăng, tỷ lệ huy động trẻ đến trường ngày càng lớn, đòi hỏi về chất lượng giáo dục ngày càng cao… Bộ trưởng nhận định, nhu cầu về giáo viên sẽ ngày càng nhiều hơn, vì vậy, sẽ cần ngay giải cấp bách để giải quyết sớm vấn đề thiếu giáo viên.

Bộ trưởng cũng đề cập cụ thể tới một số giải pháp để giải bài toán thiếu giáo viên như quy hoạch, sắp xếp lại hệ thống trường lớp; các địa phương theo phân cấp cần chủ động điều tiết giáo viên ngay trong địa phương phù hợp với vùng miền, bậc học; tăng cường chuyển đổi số, mở rộng hệ thống bài giảng điện tử, nhất là đối với các môn học đặc thù như Tin học, Mỹ thuật, Nghệ thuật… ; đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa ở những nơi có điều kiện.

Về phía ngành Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết: Thiếu giáo viên không phải vấn đề mới và thiếu thì vẫn phải bù đắp, yêu cầu ở đâu có học sinh ở đó phải có giáo viên đứng lớp cũng là phương châm của Bộ Chính trị. Nên năm học này Bộ Nội vụ và Bộ GDĐT đã phối hợp đề xuất bổ sung 27.850 biến chế cho viên chức giáo dục, ưu tiên đầu tiên cho khối mầm non và khu vực đô thị.

Về lâu dài, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng: Cần sớm ban hành chiến lược phát triển giáo dục mầm non, phổ thông; tập trung rà soát lại quy mô, mạng lưới trường lớp mầm non, phổ thông trong cả nước để tính toán, sắp xếp lại cho phù hợp theo hướng tinh gọn các đầu mối. Đồng thời, tập trung rà soát lại các quy định hiện hành liên quan đến định mức học sinh/lớp, giáo viên/lớp. Tập trung hoàn thiện quy định pháp luật về tự chủ và xã hội hóa giáo dục.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Nội, đã đến lúc cần tiến hành tổng kết, đánh giá các Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị liên quan đến tổ chức bộ máy và biên chế; tiếp tục rà soát tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến tổ chức bộ máy, quản lý, biên chế, trong đó có biên chế của ngành giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà tại phiên giải trình

Trong báo cáo của Bộ Nội vụ tại phiên giải trình, để giải quyết việc thừa - thiếu giáo viên, Bộ này đề nghị các địa phương đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, gắn với nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành trường phổ thông nhiều cấp học phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế; rà soát, sắp xếp, điều chỉnh lại quy mô lớp học một cách hợp lý.

Đồng thời, chuyển đổi mô hình các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông từ công lập ra ngoài công lập ở những nơi có khả năng xã hội hóa cao; tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục công lập có nguồn thu theo quy định tại Nghị định 81 của Chính phủ để giảm dần số lượng viên chức giáo dục hưởng lương từ ngân sách nhà nước và tăng số lượng viên chức giáo dục hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp tương ứng.

Ngoài vấn đề thừa - thiếu giáo viên, một số nội dung khác như chính sách lương, thu nhập của giáo viên để tạo động lực cho nhà giáo; chính sách luân chuyển giáo viên; chính sách thu hút học sinh giỏi vào sư phạm, đặt hàng sư phạm; chính sách tuyển dụng, sử dụng, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên… cũng được nhiều đại biểu đặt ra và được Bộ GDĐT, Bộ Nội vụ giải trình.

Về lương giáo viên, hiện Bộ GDĐT đang tiếp tục phối hợp với Bộ Nội vụ đề xuất xây dựng chính sách tiền lương mới; trong đó lương của nhà giáo sẽ được trả tương xứng tính chất mức độ phức tạp của công việc và đặc thù nghề nghiệp và không thấp hơn mức lương hiện hưởng, mặc dù trong xây dựng chính sách tiền lương mới, nhà giáo không có bảng lương riêng và phụ cấp thâm niên như hiện nay.

Đồng thời, có chính sách cải thiện điều kiện làm việc, chế độ đãi ngộ, tạo động lực cho cán bộ, giáo viên cống hiến và gắn bó với nghề, chú trọng hỗ trợ và trao quyền cho giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục thông qua các cơ hội phát triển liên tục trong nghề nghiệp.

Link: https://vtv.vn/giao-duc/kien-nghi-khong-tinh-gian-bien-che-doi-voi-cap-hoc-mam-non-tieu-hoc-2022022721440793.htm

Theo VTV