Điện Biên TV - Bản Cáp thuộc thị trấn Tủa Chùa, huyện Tủa Chùa. Bản mới được đổi tên thành tổ dân phố Quyết Tiến. Nhưng cái tên bản Cáp đã ăn sâu vào suy nghĩ không mấy hay ho của người dân huyện Tủa Chùa. Vì nói đến bản Cáp là nhắc đến nhức nhối tệ nạn ma túy hàng chục năm nay. Mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương, các lực lượng chức năng đã và đang nỗ lực đẩy lùi tệ nạn ma túy nhưng hệ lụy của nó vẫn còn dai dẳng trong nhiều nếp nhà.

Trong căn nhà không mấy khang trang, cô gái trẻ L.T.P.T vừa bước vào tuổi 18. Nhớ lại tuổi thơ, em chia sẻ đó là những ký ức có nhiều phần buồn tủi. Từ nhỏ em đã sống trong cảnh người bố nghiện ngập. Mẹ bỏ đi lấy chồng khác. Đáng buồn hơn, từ nghiện ngập bố em phải trả giá bằng bản án phạt tù 20 năm vì tội buôn bán ma túy.

Em lớn lên trong sự vất vả, nhọc nhằn của ông bà ngoại để lo ăn từng bữa cho 2 anh em. Nhưng đó chưa phải là những gì em cảm thấy buồn nhất, tủi nhất. Hiện nay khi chuẩn bị hành trang tự lập bước vào đời thì những sự tự ti về hoàn cảnh gia đình đã khiến em ngại bước ra thế giới ngoài kia.

“Nhiều lúc em cũng bị ảnh hưởng bởi những lời nói bên ngoài. Họ nói là em không có bố mẹ ở cùng, bố thì nghiện, mẹ thì đi lấy chồng mới, bị bỏ lại ở với ông bà. Em tự ti hơn bạn bè cùng trang lứa rất nhiều, không được quan tâm nhiều, không có ai định hướng cho mình. Tự em phải biết thôi ạ.” - em T. tâm sự.

Mặc cảm, tự ti có lẽ là tâm tư của nhiều bạn trẻ không may mắn sinh ra và lớn lên trong gia đình có bố hay mẹ nghiện ma túy, buôn bán ma túy. Tuy nhiên em L.T.P.T vẫn còn may mắn khi có ông bà bao bọc, nuôi dạy. Còn những đứa trẻ là con của ông Lò Văn Pản thì không được may mắn vậy. Bởi các em ăn bữa đói, bữa no, có đứa còn không được đến trường học.

Bản thân ông Pản sinh năm 1975 nhưng bởi nghiện ma túy đã hơn 20 năm nay nên sức khỏe đã bị tàn phá, chẳng thể lao động đều hằng ngày để lo cho các con. Không chỉ vậy, vợ ông cũng lao vào con đường nghiện ma túy. Và hệ lụy do nghiện ma túy nhiều năm trong gia đình này chính là nếp nhà tồi tàn, không có gì đáng giá. Còn 4 đứa con thì không được nuôi dạy học hành đến nơi đến chốn. “Hai vợ chồng nghiện, đứa đầu 14 tuổi đã bỏ học đi làm thuê nuôi bố mẹ. Đứa bé không có tiền nộp tiền ăn tiền học nên cũng ở nhà. Cả 2 vợ chồng nghiện thì các con rất khổ.” - ông Pản nói.

Tổ dân phố Quyết Tiến - tên gọi mới của bản Cáp, thế nhưng tên gọi nghe có vẻ "đô thị" này không làm thay đổi là bao về tư duy, diện mạo của bản khi mà phần lớn hộ gia đình tại đây đều thuộc diện nghèo, nguyên nhân là do ma túy.

Hệ lụy của ma túy rõ ràng là đói nghèo, là những đứa trẻ không được chăm lo nuôi dạy tốt, tình hình an ninh trật tự thôn bản phức tạp, trộm cắp vặt thường xuyên. Chính những người nghiện ma túy cũng nhận thức được tác hại, song việc từ bỏ ma túy chưa bao giờ dễ dàng. Chính vì vậy mà nhiều người nghiện vẫn mượn phương pháp thay thế bằng cách uống methaldone.

“Tác hại của ma túy thì ai cũng biết nhưng bỏ cũng không bỏ được, cai cũng không cai được. Hiện giờ tôi đang uống Methadone thay thế thuốc phiện. Sức khỏe tôi giờ đã yếu, không có sức lao động kiếm tiền.” - ông Lò Văn Phanh, tổ dân phố Quyết Tiến, thị trấn Tủa Chùa, huyện Tủa Chùa, nói.

Nghiện ma túy rồi khó cai nghiện dẫn đến nhiều người không chỉ nghiện mà còn buôn bán ma túy. Chồng nghiện, vợ cũng nghiện hay chồng nghiện thì vợ bán ma túy.v.v. Đây không phải là chuyện hiếm thấy ở bản Cáp. Như ông Lò Văn Thưởng là một ví dụ. Bản thân ông nghiện ma túy nhiều năm. Vợ ông đang chấp hành án phạt tù vì tội tàng trữ trái phép chất ma túy. “Vợ tôi đang chấp hành án phạt tù về tội tàng trữ, sử dụng ma túy thời hạn 7 năm. Bản thân tôi hiện đang uống Methadone, uông 6 - 7 năm nay vẫn chưa cai được. Tác hại của ma túy rất khổ. Muốn bỏ không bỏ được.” - ông Thưởng nói.

Trong bản Cáp hôm nay dẫu đã có đường bê tông nông thôn đi lai thuận tiện, điện lưới Quốc gia đến khắp mọi nhà nhưng cái đói, cái nghèo trong nhiều thì vẫn luôn hiện hữu. Nguyên nhân chính là do bản có nhiều người nghiện ma túy. Trong bản có 130 hộ thì vẫn còn hơn 90 hộ nằm trong diện nghèo.

Ông Lường Văn Tương, Tổ trưởng Tổ dân phố Quyết Tiến, thị trấn Tủa Chùa, chia sẻ: “Hệ lụy của ma túy ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bà con. Ma túy sinh ra nhiều tệ nạn như: trộm cắp, gia đình tan vỡ, tù tội,…  Trong bản tỉ lệ hộ nghèo còn cao. Tệ nạn xã hội phức tạp nên chưa đạt thôn bản văn hóa”.

Mục tiêu đẩy lùi tệ nạn ma túy tại bản Cáp vẫn còn rất gian nan với chính quyền địa phương và lực lượng chức năng.

Với thực trạng phức tạp về ma túy như vậy, cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện, lực lượng chức năng đã triển khai nhiều giải pháp để đẩy lùi ma túy ở bản Cáp. Trong đó, đáng chú ý là năm 2022, thị trấn Tủa Chùa được lựa chọn để chuyển hóa địa bàn trọng điểm phức tạp về an ninh trật tự. Bản Cáp cũng nhờ đó mà được từng bước làm sạch địa bàn hơn. Tuy nhiên, hiện nay, trong bản vẫn còn gần 30 người nghiện ma túy và còn các tụ điểm bán lẻ ma túy. Và để đẩy lùi được tệ nạn ma túy ở nơi đây thì vẫn còn là một bài toán khó, dù bản Cáp nằm cạnh trụ sở Công an huyện Tủa Chùa.

Thượng tá Vàng Văn Thành, Phó Trưởng công an huyện Tủa Chùa, cho biết: “Về lịch sử hình thành của bản Cáp cũng có nhiều vấn đề liên quan đến đồng bào di cư từ nhiều nơi khác về. Sau đó hình thành nên những đường dây buôn bán ma túy. Qua đó có nhiều đối tượng nghiện từ nơi khác đến nên tình hình có lúc diễn biến phức tạp. Vị trí của bản thì ngay cạnh Công an huyện, tuy nhiên công tác đấu tranh gặp nhiều khó khăn liên quan đến địa bàn bản khép kín, rất khó trong việc tiếp cận và bắt giữ, xử lý các đối tượng. Thậm chí, chúng tôi bắt chồng thì vợ lại tiếp tục buôn bán. Bắt vợ rồi thì con lại tiếp tục buôn bán… Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường công tác đấu tranh để bản này được giữ vững ổn định.”

Bản Cáp đã được đổi tên thành tổ dân phố Quyết Tiến. Nhân dân nơi đây mong muốn cái tên mới sẽ không còn nhức nhối tệ nạn ma túy nữa. Để được như vậy, việc đẩy lùi ma túy ở bản Cáp hay tổ dân phố Quyết Tiến, cần có nhiều giải pháp đồng bộ hơn nữa, quyết liệt hơn nữa của lực lượng chức năng. Song trước hết thì mỗi người dân trong bản phải thật sự chung tay đẩy lùi ma túy ra khỏi cộng đồng. Chính họ phải là những người trực tiếp tham gia vào công cuộc bài trừ ma túy. Bao giờ bản Cáp mới hết những nỗi buồn do ma túy gây ra và thay vào đó là tổ dân phố Quyết Tiến giàu đẹp, văn mình, chẳng còn ma túy?./.

Hoàng Giang - Huy Long/DIENBIENTV.VN