Điện Biên TV - Mặc dù đạt được những thành tựu quan trọng trên nhiều lĩnh vực, song TP. Điện Biên Phủ còn nhiều vấn đề bất cập trong phát triển đô thị, quản lý quy hoạch, sử dụng đất. Do đó, quy hoạch phân khu khu trung tâm hiện hữu TP. Điện Biên Phủ sẽ là nền tảng, động lực để thành phố phát triển trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ, du lịch; đô thị trung tâm liên tỉnh khu vực Tây Bắc trong tương lai.

Quy hoạch chung TP. Điện Biên Phủ đến năm 2010 được lập năm 1992, dân số được dự báo là 3,5 vạn người với quy mô đất xây dựng 473ha. Nhưng đến năm 2010, sau gần 20 năm phát triển, dân số của thành phố đã tăng lên 7,4 vạn người với diện tích đất xây dựng đô thị 1.100ha. Cả quy mô dân số và quỹ đất xây dựng đô thị đều tăng gấp đôi so với dự báo là nguyên nhân khiến nhiều khu vực đô thị hiện nay vượt quá tầm kiểm soát của quy hoạch. Khu đô thị hiện hữu hiện nay của thành phố như chiếc áo chật, nhiều khu chức năng đô thị thiếu hoặc bất cập về hệ thống quảng trường, trục cảnh quan, công viên, cây xanh, hệ thống chợ thương mại. Trên các trục đường chính, các trục cảnh quan, các khu trung tâm quan trọng của thành phố thiếu các công trình kiến trúc tạo điểm nhấn. Trong số các công trình công cộng hiện nay chỉ có Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Nghĩa trang liệt sỹ A1 tập trung tại khu vực trung tâm, phần lớn được xây mới với kiến trúc hiện đại, hình khối đa dạng, tạo ấn tượng. Còn lại các công trình công cộng nhỏ, khu chợ trong khu vực trung tâm hiện hữu hiện là vấn đề cần quan tâm khi các khu chợ này đã xuống cấp, không đủ diện tích, thiếu sự quản lý dẫn đến tình trạng bán hàng tự phát, tràn ra mặt đường gây mất mỹ quan, ách tắc giao thông, đặc biệt vào những giờ cao điểm. Bên cạnh đó, hệ thống các di tích lịch sử chưa có quy hoạch bài bản, bền vững. Thậm chí một số di tích lịch sử bị xâm hại nghiêm trọng do hoạt động, tác động của con người ảnh hưởng đến giá trị của di tích cũng như cảnh quan...

Một góc TP. Điện Biên Phủ nhìn từ Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Quy hoạch chung TP. Điện Biên Phủ được UBND tỉnh phê duyệt ngày 15/8/2011 tại Quyết định số 733/QĐ - UBND nêu rõ vị trí, quy mô và định hướng phát triển khu trung tâm hiện hữu của tỉnh. Với mục tiêu xây dựng Điện Biên Phủ trở thành đô thị văn minh hiện đại đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc vùng Tây Bắc truyền thống và tiến tới đưa Điện Biên Phủ trở thành đô thị loại II trước năm 2015. Định hướng phát triển đô thị về phía Đông, di chuyển các cơ quan hành chính, chính trị của tỉnh vào khu đô thị mới (phường Noong Bua). Chủ trương này là cơ sở để giải quyết những tồn tại, bất cập ở khu vực đô thị hiện hữu, bảo tồn, giữ gìn và tôn tạo lại hệ thống các di tích lịch sử; đồng thời tạo ra quỹ đất cho  phát triển đô thị của TP. Điện Biên Phủ trong tương lai.

Ông Nguyễn Ngọc Thanh, Trưởng phòng Kiến trúc - Xây dựng, Sở Xây dựng cho biết: Khu vực trung tâm hiện hữu được phân thành 6 khu vực đó là: Khu trung tâm du lịch - dịch vụ - thương mại; khu vực bảo tồn hệ thống di tích lịch sử; khu vực cảnh quan sông Nậm Rốm; khu dân cư phía Đông và phía Bắc thành phố; khu dân cư phía Đông Nam thành phố; khu vực ở phía Tây sông Nậm Rốm. Theo định hướng xây dựng khu trung tâm hiện hữu TP. Điện Biên Phủ là trung tâm thương mại, dịch vụ du lịch gắn với bảo tồn lịch sử văn hóa của tỉnh, bao gồm các công trình di tích lịch sử, các khu bản làng văn hóa đặc trưng các dân tộc vùng Tây Bắc, các khu trung tâm thương mại, các khu vui chơi giải trí, du lịch, cảnh quan thiên nhiên và các khu dân cư. Khu trung tâm hiện hữu sẽ bao gồm 16 khu chức năng, quan trọng là hệ thống công viên bảo tồn các di tích lịch sử chiến thắng Điện Biên Phủ; trung tâm dịch vụ văn hóa, du lịch, vui chơi giải trí cao cấp; trung tâm thương mại thành phố, các trung tâm tài chính ngân hàng, khu dân cư mới trong đô thị…

Để thực hiện được mục tiêu trên, quy hoạch xác định giữ nguyên hiện trạng các khu đồi di tích lịch sử chiến thắng Điện Biên Phủ, tạo con đường di tích nối các đồi A1, C1, C2, D1 và đồi E với không gian đường Võ Nguyên Giáp. Không thay đổi trục chính của đô thị mà tạo khoảng trống trên các trục đường để tăng sự tiếp cận với các khu đồi; giữ nguyên và phát triển hình thái cấu trúc đô thị hiện hữu, trong đó chú trọng phát triển thiết kế đô thị; ưu tiên phát triển các giá trị cảnh quan…

Ông Thanh khẳng định: So với quy hoạch chung được UBND tỉnh phê duyệt năm 2011 thì quy hoạch phân khu khu trung tâm hiện hữu TP. Điện Biên Phủ cơ bản tuân thủ theo định hướng; song đề xuất điều chỉnh một số điểm để phù hợp với định hướng phát triển chung đó là di dời cơ quan hành chính khu vực trung tâm sang trung tâm hành chính - chính trị Noong Bua, dành quỹ đất để phát triển dịch vụ thương mại và xây dựng các không gian công cộng. Giữ lại các không gian bản Thái đối với khu vực đất ở mới phía Nam (phường Nam Thanh) để bảo tồn và phát huy nét văn hóa Thái, tạo điểm nhấn văn hóa đặc trưng cho khu vực… Khi được triển khai, việc phát triển khu trung tâm hiện hữu Điện Biên Phủ không chỉ phù hợp với yêu cầu công tác quản lý mà còn tạo điều kiện khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, thu hút các nguồn lực đầu tư phát triển. Đồng thời làm cơ sở cho việc triển khai các đồ án quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị, đầu tư xây dựng các dự án hạ tầng kỹ thuật, tạo nền tảng, động lực để TP. Điện Biên Phủ phát triển thành trung tâm chính trị, văn hóa, xã hội vùng Tây Bắc./.

Minh Thùy