Điện Biên TV - Hiện nay, việc người dân chủ động đến cơ sở y tế để khám, xem mình có mắc bệnh lao hay không còn rất ít. Theo kết quả điều tra từ năm 2010-2012, trên địa bàn tỉnh ước tính có khoảng 900 người mắc lao các thể mỗi năm, nhưng số mắc lao được phát hiện chỉ đạt 10%, bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, việc phát hiện sớm những trường hợp mắc lao ở Điện Biên hiện đang là một thách thức lớn.

Theo kết quả điều tra, Điện Biên cứ 100 nghìn dân lại có hơn 180 người mắc lao phổi

Theo kết quả điều tra, trên địa bàn tỉnh Điện Biên cứ 100 nghìn dân lại có hơn 180 người mắc lao phổi. Với ước tính này, mỗi năm Điện Biên có khoảng trên 900 bệnh nhân lao phổi các thể. Nếu tính cả bệnh nhân lao ngoài phổi thì mỗi năm toàn tỉnh có khoảng 1.000 bệnh nhân lao. Tuy nhiên, số bệnh nhân lao phát hiện được chỉ là 11,6 ca trong 100 nghìn dân. Như vậy, chỉ đạt 10% số bệnh nhân lao có trong cộng đồng. Trong khi đó, con số này của toàn quốc là gần 55%. Điều này chứng tỏ, hoạt động phát hiện bệnh nhân Lao ở Điện Biên còn rất hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu là do công tác tuyên truyền về bệnh lao chưa được sâu rộng nên nhận thức của nhân dân về bệnh này còn thấp, nhất là về tác hại của bệnh và các triệu chứng nghi lao để chủ động khám, phát hiện bệnh. Bệnh nhân Giàng A Làng, xã Vàng Đán, huyện Nậm Pồ chia sẻ: "Trước kia, gia đình tôi có bố bị bệnh lao, tôi cũng không nghĩ bệnh lao lại lây truyền nên không phòng tránh, chỉ khi thấy ho ra máu mới đến cơ sở y tế khám thì mới biết mình bị bệnh lao. Giờ tôi đang điều trị bệnh lao tại Bệnh viện Lao và bệnh Phổi tỉnh."

Trong khi nhận thức và ý thức về phòng chống lao của nhân dân còn thấp thì ngành y tế cũng chưa thể thực hiện các biện pháp giám sát, phát hiện lao một cách chủ động, mà chỉ khi người dân đến các cơ sở y tế để khám bệnh mới phát hiện được bệnh nhân lao. Tuy nhiên, đối với các đơn vị y tế cơ sở như các trạm y tế xã thì việc chẩn đoán bệnh lao còn yếu. Bởi hiện nay, các trạm không có thiết bị chụp chiếu và xét nghiệm để chẩn đoán, mà chỉ có thể sàng lọc phát hiện bệnh lao thông qua việc khám, quản lý và điều trị các bệnh về hô hấp. Nhưng việc này ở các trạm thực hiện chưa tốt nên việc phát hiện lao tại cộng đồng là rất khó. Ngoài ra, cũng do một số yếu tố khác như sự kỳ thị bệnh, nghèo đói, giao thông đi lại khó khăn... cũng khiến người dân, nhất là đồng bào các dân tộc vùng cao ít được tiếp cận với các dịch vụ y tế.

Số bệnh nhân lao phát hiện được chỉ là 11,6 ca trong 100 nghìn dân

Trước tình hình này, Bệnh viện Lao và bệnh Phổi tỉnh cũng đã xây dựng các biện pháp để sớm phát hiện bệnh nhân lao trong cộng đồng. Theo Bác sỹ Đỗ Quang Hải - Giám đốc Bệnh viện Lao và bệnh Phổi tỉnh cho biết: "Việc quan trọng hàng đầu là cần tuyên truyền rộng rãi đến đồng bào vùng sâu, vùng xa nhằm làm cho người dân biết được thế nào là bệnh lao? Bệnh lao có những tác hại gì? Ảnh hưởng như thế nào đến cộng đồng? Đặc biệt, tại các cơ sở y tế thì cán bộ y tế phải được đào tạo về kiến thức năng lực phát hiện bệnh lao, bởi vì họ là những người gần với dân hơn. Khi họ được trang bị kiến thức đầy đủ thì họ sẽ có điều kiện phát hiện được bệnh sớm hơn tại tuyến huyện, tuyến xã."

Ngoài ra, để sớm phát hiện được bệnh lao thì công tác phòng chống lao phải được xã hội hóa, cần có một nguồn kinh phí hỗ trợ cho người đi khám lao và hướng tới sẽ thực hiện phát hiện lao tại cộng đồng. Để thực hiện việc này phải cử cán bộ y tế xuống cơ sở, đặc biệt là những nơi có nhiều người có nguy cơ cao mắc lao để lấy mẫu đờm và chụp Xquang phổi nhằm phát hiện lao ngay tại cơ sở. Cùng với đó là triển khai các chương trình quản lý bệnh nhân mắc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt như bệnh hen... cũng là cách để phát hiện lao sớm.

Tuy nhiên, để những giải pháp trên được triển khai và thực hiện có hiệu quả thì không thể làm được trong ngày một ngày hai. Do đó, điều cần trước mắt là ở chính người dân. Mỗi người cần chủ động theo dõi tình hình thể trạng của mình và tìm hiểu các triệu chứng về lao. Khi có các biểu hiện như ho, khạc kéo dài trên 2 tuần, gầy sút, kém ăn, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi đêm, đau ngực, đôi khi khó thở và ho ra máu thì cần đến ngay các cơ sở y tế để khám lao./.

Lê Dung - Chí Công