Xây dựng Nông thôn mới ở Mường Chà - Những khó khăn và thách thức
Điện Biên TV - Sau 6 năm triển khai Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, huyện Mường Chà đã đạt được những kết quả nhất định góp phần làm bộ mặt nông thôn miền núi khởi sắc. Tuy nhiên, với điều kiện của một huyện nghèo việc xây dựng nông thôn mới ở Mường Chà vẫn còn nhiều những khó khăn và thách thức.
Có thể khẳng định, sau nhiều năm thực hiện chương trình nông thôn mới ở Mường Chà đã tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức trong các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể quần chúng về Chương trình MTQG XDNTM. Tạo được sự đồng thuận của nhân dân trong việc thực hiện xây dựng NTM, vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng dân cư nông thôn đã được nâng lên.
Không chỉ tạo ra bước chuyển biến về nhận thức của người dân mà thông qua chương trình XDNTM các cơ sở hạng tầng phục vụ cho phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội dần được hoàn thiện.
Từ nguồn vốn chương trình XDNTM, Mường Chà đã xây dựng đường trục xã, liên xã, đường trục chính bản, đường ngõ xóm |
Từ năm 2011 đến năm 2015 tổng nguồn vốn đầu tư cho CTXDNTM của huyện hơn 360 tỷ, trong đó vốn từ ngân sách trung ương chiếm chủ yếu. Nhiều tuyến đường nội bản, trụ sở làm việc, nhà văn hóa bản, trạm y tế được đầu tư xây dựng khang trang, tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia tăng lên đáng kể, đến thời điểm hiện tại đã có 11/11 xã có điện lưới quốc gia đến trung tâm. Triển khai thực hiện
Chương trình MTQG XDNTM được các cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội và toàn dân tích cực tham gia xây dựng góp phần từng bước phát triển kinh tế - xã hội, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, xây dựng nếp sống mới trong khu dân cư, tạo sự chuyển biến tích cực trong đời sống xã hội của cư dân nông thôn góp phần tích cực vào công tác an sinh xã hội và đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
Mặc dù, đã đạt được những kết quả nhất định nhưng trong quá trình thực hiện chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới huyện Mường Chà còn gặp rất nhiều khó khăn và thách thức. Được chọn làm xã điểm xây dựng chương trình xây dựng NTM nhưng sau hơn 6 năm thực hiện đến nay hai xã Ma Thì Hồ và Na Sang mới chỉ đạt được 6 đến 7 tiêu chí.
Điều đáng nói là các tiêu chí đã hoàn thành này hầu hết đều dựa vào sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua các chương trình, dự án quốc gia. Với điều kiện của xã biên giới, cơ sở hạng tầng phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế; người dân chủ yếu sống dựa vào phát triển nông nghiệp; việc áp dụng những tiến bộ khoa học vào sản xuất còn nhiều hạn chế dẫn đến hiệu quả kinh tế không cao;hộ nghèo đói còn chiếm tỷ lệ cao; nhận thức của một số bộ phận người dân vẫn còn tư tưởng trông chờ ỷ lại vào sự trợ giúp của nhà nước. Đây thật sự là những rào cản để hai xã Ma Thi Hồ và Na Sang khó hoàn thành cả 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới vào năm 2020.
Với điều kiện tự nhiên rộng và là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, nhận thức của người dân về chương trình xây dựng nông thôn mới còn hạn chế. Chưa kể có những người dân còn không biết đến ý nghĩa của chương trình xây dựng nông thôn mới.
Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ xã, bản năng lực điều hành còn hạn chế dẫn đến việc chỉ đạo các chương trình, dự án kém hiệu quả. Với điều kiện của huyện biên giới nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao nên việc huy động sự đóng góp cho xây dựng nông thôn mới là rất khó khăn; hầu hết các nguồn lực đều trông đợi vào sư đầu tư của nhà nước.
Việc huy động người dân trong việc xây dựng NTM mới chỉ dừng lại ở việc hiến đất, đóng góp ngày công lao động. Mô hình sản xuất được tập trung xây dựng, nhưng việc tổ chức triển khai nhân rộng chỉ mới dừng lại ở một nhóm nhỏ tham gia, chưa mang tính chất lan tỏa để tạo được số lượng hàng hóa lớn, chất lượng cao và chưa đồng nhất theo yêu cầu của thị trường để thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Nhiều bộ phận người dân còn mang tính chất trông chờ, ỷ lại sự quan tâm của Đảng và nhà nước.
Các tiêu chí khác, như cơ sở vật chất văn hóa, môi trường, chợ nông thôn... cũng có những khó khăn riêng. Bên cạnh đó, nhu cầu về nguồn nhân lực để đầu tư thực hiện mục tiêu chương trình lớn ở Mường Chà cũng còn thiếu. Cán bộ phụ trách đa số là kiêm nhiệm nên còn lúng túng trong khâu triển khai thực hiện. Một số tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới chưa thực sự phù hợp với 1 huyện miền núi như: tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp, một bộ phận người dân chưa hiểu rõ trách nhiệm của mình, cho rằng việc xây dựng nông thôn mới là việc làm của nhà nước… Đây là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới của huyện Mường Chà gặp khó khăn.
Việc áp dụng những tiến bộ khoa học vào sản xuất còn nhiều hạn chế dẫn đến hiệu quả kinh tế không cao;hộ nghèo đói còn chiếm tỷ lệ cao đã ảnh hưởng đến các tiêu chí về xây dựng NTM |
Mặc dù, cấp ủy, chính quyền của huyện đã khá quyết tâm, nỗ lực nhưng đến nay sau 6 năm triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới huyện Chà Mường vẫn chưa có xã nào hoàn thành chương trình nông thôn mới. Tính đến 31/12/2016 mới 1 xã đạt 9/19 tiêu chí; 3 xã đạt 8 -7 tiêu chí; và 7 xã chỉ đạt từ 3- 6 tiêu chí.
Hầu hết các tiêu chí đạt được chủ yếu dựa vào nguồn lực đầu của nhà nước. Nhiều tiêu chí hoàn thành nhưng chất lượng còn thấp, thiếu tính bền vững. Việc giải quyết các vấn đề về môi trường chưa kịp thời và thiếu tính đồng bộ, tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch còn thấp, nhiều bản ở những vùng sâu, xa trung tâm người dân vẫn chưa được sử dụng điện lưới quốc gia, công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, xử lý rác thải sinh hoạt còn nhiều bất cập. Việc bài trừ các hủ tục, thói quen lạc hậu trong đời sống, thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội chuyển biến chưa thực sự rõ nét.
Bên cạnh đó, đối với một huyện nghèo nhu cầu kinh phí để hoàn thành các tiêu chí theo quy định rất lớn, trong đó các tiêu chí về giao thông, trường học, y tế, cơ sở vật chất văn hóa cần có sự đầu tư của nhà nước. Tuy nhiên, nguồn lực ngân sách hàng năm của nhà nước đầu tư rất nhỏ, nguồn lực của tỉnh và huyện còn hạn chế; người dân nghèo không thể huy động được nguồn lực.
Mặc dù, còn có nhiều khó khăn và thách thức trong quá trình xây dựng nông thôn mới nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Mường Chà vẫn đang nỗ lực để hoàn thành mục tiêu về chương trình xây dựng nông thôn mới.
Để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM trong thời gian tới Mường Chà tiếp tục tập trung xây dựng kế hoạch, lộ trình triển khai cụ thể; tăng cường các hoạt động tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa của chương trình, qua đó giúp người dân, cán bộ hiểu rõ trách nhiệm của mình trong xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, Mường Chà đang tập trung đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn; phát triển mạng lưới giao thông, nâng tỷ lệ cứng hóa đường giao thông; tiếp tục đầu tư một số công trình thủy lợi phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương phát triển, tạo động lực để Mường Chà hoàn thành các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới./.
Duy Linh