Điện Biên TV - Vào Rằm tháng 8 âm lịch hàng năm, người Lào tại các xã Mường Nhà, Na Tông, Phu Luông và xã Mường Lói, huyện Điện Biên tổ chức ăn Tết Khẩu Hó - Tết cơm gói. Vào ngày Tết Khẩu Hó, các gia đình sẽ chuẩn bị một mâm cơm cúng tổ tiên để tỏ lòng biết ơn đến ông bà, tổ tiên và cũng là dịp anh em, họ hàng, bạn bè cùng nhau sum vầy bên gia đình, người thân.

Phụ nữ người dân tộc Lào thức dậy từ 2 - 3 giờ sáng để chuẩn bị mâm cơm cúng tổ tiên xong trước 9 giờ sáng

Theo cách tính lịch của người Lào, vào ngày Tết Trung thu hàng năm, người Lào sẽ tổ chức ăn Tết Khẩu Hó - Tết cơm gói. Ngay từ sáng sớm, các gia đình sẽ chuẩn bị một mâm cơm để cúng tổ tiên. Trong mâm cơm cúng bắt buộc sẽ có các loại quả do bà con trồng được như: Bầu, bí, dưa... và các gói xôi. Trong đó, các gói xôi đều được chuẩn bị rất cầu kỳ gồm: Xôi trắng, xôi các màu, thịt gà, vịt, thịt khô, cá, nhộng ong đã được nấu chín mang gói chung lại vào lá dong để dâng lên tổ tiên, cầu mong cho một năm thật nhiều sức khỏe, may mắn và mùa màng tốt tươi.

Bà Lò Thị Thái, xã Phu Luông, huyện Điện Biên chia sẻ: "Tôi phải thức dậy từ 2 - 3 giờ sáng thì mới kịp làm cơm cúng tổ tiên. Bởi vì, làm cơm cúng không thể chuẩn bị từ hôm trước được mà phải thức dậy từ sáng sớm. Những đồ cúng là những thức ăn hàng ngày."

Trong ngày Tết Khẩu Hó, người Lào kiêng kỵ sát sinh nên việc mổ trâu, bò, lợn, gà sẽ được chuẩn bị từ chiều tối hôm trước và công việc này, sẽ được người nam giới đảm đương. Người phụ nữ chuẩn bị nguyên liệu hoa quả, bánh, cho mâm cơm cúng tổ tiên và gói xôi cùng các loại thịt để dâng lên tổ tiên. Mâm cơm cúng cũng không thể thiếu rượu được trưng cất từ gạo nương và phải được bày biện trên mâm làm bằng chất liệu gỗ hoặc mây, tre. Khác với dân tộc khác, khi bày biện mâm cơm cúng tổ tiên, người Lào không thắp hương và công việc khấn vái sẽ được người nam giới trong nhà hoặc thầy cúng thực hiện.

Mâm cơm cúng bắt buộc sẽ có các loại quả do bà con trồng được như: Bầu, bí, dưa... và các gói xôi.

Ông Lò Văn Phăn, xã Phu Luông, huyện Điện Biên cho biết: "Theo lịch của dân tộc Lào thì hôm nay là ngày 15 tháng 10, người Lao sẽ ăn Tết lúa mới với một ý nghĩa là nhớ đến ông bà tổ tiên. Vì vậy, chúng tôi làm mâm cỗ để mời ông bà tổ tiên về ăn mừng cơm mới với con cháu."

Mọi công việc chuẩn bị cho mâm cơm cúng phải thực hiện xong trước 9 giờ sáng để chủ nhà còn chuẩn bị mâm cơm tiếp đãi khách và người thân khi đến chúc Tết. Dù bận bịu với công việc, vào ngày Rằm tháng 8, con cái trong gia đình và anh em họ hàng sẽ cùng tề tựu sum vầy bên gia đình và chúc cho nhau những lời chúc tốt đẹp. Ngày Tết Khẩu Hó cũng là dịp để con cháu báo hiếu và tỏ lòng biết ơn đến ông bà, cha mẹ đã sinh thành, dưỡng dục.

Người Lào tổ chức ăn Tết Khẩu Hó trong một ngày, ban ngày sẽ tổ chức ăn uống và tối là thời gian dành cho các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Tết Khẩu Hó là nét độc đáo, đặc sắc trong văn hóa của dân tộc Lào được lưu giữ và phát huy qua thời gian. Vào ngày Tết cơm mới, người Lào cùng sum vầy bên nhau chúc nhau những lời chúc sức khỏe, may mắn, hạnh phúc bên chén rượu nồng và điệu múa lăm vông đặc trưng của văn hóa dân tộc./.

Hoàng Út