Điện Biên TV - Từ xa xưa dân gian có câu “Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc”, tức là cánh đồng Mường Thanh rộng nhất trong 4 cánh đồng lớn của vùng Tây Bắc Việt Nam. Lòng chảo Mường Thanh nằm trên độ cao hơn 400m so với mặt nước biển, có chiều dài hơn 20km, chiều rộng trung bình 6km.

Cánh đồng Mường Thanh có diện tích 120km2

Với diện tích 120km2, cánh đồng Mường Thanh hàng năm chiếm đến hơn 60% sản lượng thóc của tỉnh Điện Biên. Không chỉ có thế, gạo sản xuất tại cánh đồng Mường Thanh thơm ngon, dẻo ngọt hơn hẳn các giống cùng loại trồng tại nơi khác. Bởi vậy hơn 20 năm qua, gạo từ cánh đồng Mường Thanh đã có mặt tại nhiều vùng khác nhau trong nước và trên thế giới. Thông qua hạt gạo từ cánh đồng Mường Thanh càng làm cho tiếng thơm Điện Biên ngày một bay xa.

Cánh đồng Mường Thanh đã được nhân dân các dân tộc trong vùng thâm canh lúa hai vụ tốt tươi và năng suất khá cao so với nhiều vùng của Việt Nam. Đã gần 30 năm qua, đồng bào các dân tộc sinh sống tại cánh đồng Mường Thanh làm đất bằng cơ giới, gieo vãi, sử dụng các chế phẩm sinh học được tiến hành rất sớm, tiết kiệm được nhiều thời gian cho nông dân. Ông Lò Văn Ý - bản Nong Vai, xã Thanh Yên, huyện Điện Biên cho biết: Tôi năm nay bốn mươi tuổi, nhà tôi đã gieo vãi từ hơn 20 năm qua. Gieo vãi, lúa nhà tôi rất tốt không năm nào mất mùa.

Gần 30 năm qua, đồng bào các dân tộc sinh sống tại cánh đồng Mường Thanh đã làm đất bằng cơ giới, gieo vãi, sử dụng các chế phẩm sinh học

Hệ thống thủy lợi tại lòng chảo Mường Thanh tiên tiến vào hàng nhất nhì trên thế giới. Bởi từ  độ cao hơn 800m, cách xa hơn 20km hồ chứa nước Pa Khoang dung tích trung bình hơn 30 triệu m3, lấy nước từ các con suối đầu nguồn để đưa về đại thủy nông tưới cho cánh đồng. Vì vậy, nước đưa vào đồng ruộng không tốn điện để bơm mà chỉ cần tháo nước tự chảy vào đồng ruộng. Từ khi có đại thủy nông Nậm Rốm, cánh đồng Mường Thanh không bao giờ thiếu nước canh tác.

Ông Trần Văn Dũng – Phó giám đốc Công ty quản lý thủy nông Điện Biên cho biết: Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Nhà nước đã xây dựng tại lòng chảo Mường Thanh một công trình đại thủy nông. Công trình được xây dựng từ năm 1963 đến năm 1967 hoàn thành. Đến năm 1981, Nhà nước tiếp tục xây dựng hồ Pa Khoang. Từ khi có đại thủy nông, lòng chảo Mường Thanh đã nâng diện tích hai vụ từ 500 ha lên hơn 4.000ha.

Từ nhiều năm qua, tỉnh Điện Biên đã có Công ty cổ phần giống nông nghiệp chuyên lo việc sản xuất, tìm kiếm, khảo nghiệm và phục tráng các loại giống tốt, phục vụ bà con nông dân sản xuất. Rất nhiều giống lúa thuần đã được phục tráng, tuyển chọn để sản xuất ổn định, lâu dài tại lòng chảo Mường Thanh như: Giống IR64, giống Bắc thơm số 7, giống ngô lai LVN10… Cùng với các điều kiện thâm canh khác, giống đã đóng góp quan trọng vào việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Năng suất lúa tại cánh đồng Mường Thanh đạt từ 14 - 18 tấn/ha/năm

Ông Phạm Ngọc Toàn – Giám đốc Công ty cổ phần giống nông nghiệp Điện Biên cho biết: Công ty cổ phần giống nông nghiệp Điện Biên đã thành lập được hơn 40 năm. Mấy chục năm qua, công ty đã đi sâu vào nghiên cứu, chọn lọc, lai tạo, phục tráng được nhiều tập đoàn giống có năng suất, chất lượng cao phục vụ nông dân sản xuất như: Giống IR64, Bắc thơm số 7, ngô lai VN10… Những giống đó đã và đang là các giống chủ lực có năng suất cao, chất lượng gạo ngon có tiếng trong khu vực Đông Nam Á.

Với điều kiện thâm canh tiên tiến, nhiều năm qua, cánh đồng lòng chảo Mường Thanh đã được nhân dân các dân tộc trong vùng gieo trồng đến gần 90% lúa hàng hóa, với năng suất không thua kém so với nhiều vùng trong nước. Ông Lò Văn Hom - nông dân xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên nói: Gia đình tôi năm nay trồng 1.500 m2 tẻ thơm đã thu được gần 30 bao, ước tính  hơn 1 tấn.

Không chỉ có điều kiện thâm canh thuận lợi về đất, về nước, về giống, tại lòng chảo Mường Thanh còn có biên độ nhiệt trong ngày chênh nhau khá lớn, nhiệt độ ngày và đêm chênh nhau từ 5 - 10 độ, cùng với cường độ chiếu sáng trong ngày dài đã làm cho gạo sản xuất tại lòng chảo Mường Thanh thơm ngon, dẻo mà không nơi nào sánh được. Với điều kiện thổ nhưỡng, trình độ thâm canh, năng suất lúa đạt được từ 14 - 18 tấn/ha/năm. Cánh đồng Mường Thanh đã được Tổ chức Nông lâm thế giới đánh giá đạt trình độ thâm canh tiên tiến tại vùng Đông Nam Á./.           

    Thu Bình