Điện Biên TV - Trong các lễ hội, bên cạnh phần lễ nghiêm trang thì các trò chơi dân gian không chỉ mang lại những tiếng cười sảng khoái, không khí vui tươi mà còn hướng đến những giá trị truyền thống tốt đẹp. Đặc biệt trò chơi rùa ấp trứng của dân tộc Lào – một trò chơi tập thể vui nhộn và độc đáo - là cây cầu nối hữu hiệu giúp thế hệ trẻ hiểu biết về những thú chơi và nét đẹp văn hóa của cha ông, từ đó có ý thức giữ gìn, phát huy.

Lễ Té nước Bun huột năm của dân tộc Lào.

Lễ hội trong một năm của đồng bào dân tộc Lào có rất nhiều, nhưng lớn nhất phải kể đến là lễ Căm bản căm mường, lễ hội cầu mưa hay lễ Té nước Bun huột nặm... Kết thúc phần lễ là phần hội với những tiết mục hát dân ca, hát giao duyên, độc tấu nhạc cụ, múa lăm vông, xoè vòng tưng bừng, rộn rã. Cùng với đó là các trò chơi dân gian bắt nguồn từ cuộc sống lao động sản xuất, từ khát vọng vươn tới để chinh phục tự nhiên, bảo vệ cuộc sống yên vui, hạnh phúc cho dân bản với những trò chơi thú vị.

Bà Lường Sao May ở bản Na Sang 1, xã Núa Ngam, huyện Điện Biên cho biết:Trong các trò chơi dân gian của dân tộc Lào thì Rùa ấp trứng - Tô tấu phắc sáy là một trò chơi dân gian độc đáo, hấp dẫn, có sức lôi cuốn mạnh mẽ bởi cách chơi đơn giản nhưng sôi nổi, không tốn kém lại tạo được không khí vui tươi phấn khởi cho mọi người.

Trò chơi Rùa ấp trứng - Tồ táu phặc sáy dân tộc Lào.

Về trò chơi này, truyện dân gian dân tộc Lào kể rằng: Thuở ấy lâu lắm rồi, bản mường đang yên vui, đầm ấm. Con người và muôn loài đang sống bên nhau chan hoà, đoàn kết... Bỗng một hôm giặc cướp kéo tới, mọi người đã kịp tản vào rừng lánh nạn. Chỉ còn lại một mình rùa với lòng căm ghét bọn giặc tàn ác, bất lương nên rùa quyết ở lại. Bọn giặc tràn vào bản thấy rùa chỉ có một mình, chúng hò hét xông lên. Rùa bình tĩnh chiến đấu, lúc vững chãi chặn đứng bước tiến quân thù, khi lại như một chiến xa nghiền nát nát hàng ngũ quân thù khiến chúng kinh hồn bạt vía. Cuối cùng bọn giặc đã phải bỏ chạy. Bản mường từ đó lại được yên vui và trò chơi tô tấu phắc sáy đã ra đời như một lời ca ngợi, một sự ghi nhận chiến công đánh giặc giữ bản giữ mường của dân tộc.

Để chơi trò Rùa ấp trứng người ta chỉ cần có một bãi đất trống tương đối bằng phẳng. Mỗi chiều dài, rộng khoảng từ 4 đến 5 mét và 10 hòn đá cuội, đường kính từ 2 đến 3 cm là trò chơi đã có thể bắt đầu. Mỗi lần chơi sẽ có 4 người cùng tham gia, một người làm rùa ấp trúng, 3 người làm kẻ cướp trứng. Thời gian chơi 10 phút một lần. Khi cuộc chơi bắt đầu, người làm rùa vừa phải giữ trứng, vừa dùng tay chân đánh lại kẻ thù. Ba tên cướp thì từ ba phía xông vào, chúng vừa tránh đòn, vừa tìm cách cướp trứng của rùa. Sau 10 phút, nếu bên cướp lấy hết số trúng của rùa thì bên cướp thắng. Nếu trứng rùa còn thì bên rùa thắng. Cứ như vậy, sau ba lần chơi bên nào thắng hai lần, bên đó thắng cuộc. Bên thắng cuộc được nhận một phần thưởng theo quy định của ban tổ chức. Phần thưởng có khi là những hiện vật có giá trị, nhưng cũng có thể chỉ là một chén rượu với lời chúc cầu an cho mỗi người nhưng ai cũng rất phấn khởi.

Rùa ấp trứng là một trò chơi dân gian đem lại cho mọi người những tiếng cười sảng khoái, hồn nhiên yêu đời, góp phần làm cho cuộc sống ngày thêm tươi đẹp. Là một nét văn hoá độc đáo, tô điểm cho bản mường của đồng bào Lào, cho quê hương Điện Biên ngày thêm rạng ngời bản sắc./.

Lường Hương/Dienbientv.vn