Điện Biên TV - Trong cộng đồng 19 dân tộc anh em vượt khó, đoàn kết chung sống trên quê hương Điện Biên, đồng bào dân tộc Thái chiếm trên 40% dân số.  Khăn Piêu, cùng với chiếc váy và áo cóm chẳng những đã làm đẹp cho bộ trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ( ngành Thái đen) mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần, giá trị văn hóa được trao truyền biết bao thế hệ...

Đầu Xuân Mậu Tuất, trong câu chuyện thân tình, là người am hiểu sâu sắc văn hóa dân tộc Thái, Nghệ nhân Ưu tú - ông Mào Ết, giúp tôi hiểu thêm về chiếc Khăn Piêu...

Ông giảng giải: Piêu trong tiếng Thái nghĩa là khăn đội đầu, trong đời sống tinh thần, sinh hoạt văn hóa của người con gái Thái, Khăn Piêu còn nhiều ý nghĩa, giá trị. Khăn như một tín vật, một món quà, trao gửi tâm tư, tình cảm... Khăn Piêu có thể  làm quà khi cô gái chuẩn bị về làm dâu, kính tặng bố, mẹ, họ hàng bên nhà chồng. Ngay từ khi còn bé các thiếu nữ Thái đã được bà, hoặc mẹ hướng dẫn cách thêu thùa, dệt vải, cách làm Khăn Piêu. Khi đội Khăn Piêu, một đầu khăn buông xuống phía sau lưng; đầu kia hất lên trên đỉnh đầu; hai chùm "cút pụa" chùm hai bên má đã tôn thêm vẻ đẹp trên khuôn mặt của người phụ nữ Thái.

Thiếu nữ Thái với Khăn Piêu ( Ảnh Văn Thành Chương)

Để làm chiếc Khăn Piêu, ông chia sẻ: Trước hết phải trồng bông, kéo thành sợi, rồi sau đó dệt vải, nhuộm chàm, rồi đến lựa chọn kim chỉ và thêu. Khăn  Piêu thường dài từ 1,4 m -1,5m. Khăn chỉ tập trung trang trí ở 2 đầu khăn, không trang trí hoa văn ở toàn bộ dải khăn. Hoa văn, màu sắc, hình khối là thể hiện trí tưởng tượng, kỹ thuật, sự tinh tế trong thẩm mỹ của từng cô gái trong cách tạo hình, phối màu sao cho hài hoà, đẹp mắt. 

Khăn Piêu có thể phân loại theo cách gọi như Piêu đẳng, Piêu cút pụa, tuỳ theo sở thích của mỗi người. Điều lưu ý đầu khăn thường làm bốn nhóm đường đẳng, mỗi nhóm có ba cặp đường đẳng (đẳng xam). Ở mỗi đầu cặp đường đẳng phía mép khăn được đính một hoa cút (cút Piêu), Cút Piêu được làm bằng vải đỏ.

Theo Nghệ nhân Mào Ết: Ngày nay trong thời đại hội nhập, cùng với quá trình giao thoa văn hóa giữa các dân tộc; song Khăn Piêu của người phụ nữ Thái ( ngành Thái đen) Điện Biên vẫn giữ được vẻ đẹp giản dị, mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc. Bởi Khăn Piêu là biểu tượng vẻ đẹp, tín vật tình yêu; là nét duyên thầm, ký ức, tình cảm sâu lắng; là giá trị tinh thần bền chặt từ bao đời của đồng bào dân tộc Thái ./.
                                                

CTV - Đỗ Quang Khải