Điện Biên TV – Trong những năm gần đây, Khảu xén – một loại bánh cổ truyền của người Thái trắng ở Mường Lay được sản xuất theo hướng hàng hóa và đưa đi tiêu thụ nhiều nơi trong và ngoài tỉnh, trở thành đặc sản mang nức tiếng gần xa.

Chị Lò Thị Hằng ở bản Bắc, xã Lay Nưa cho biết: theo tiếng địa phương gọi Khảu xén có nghĩa xén là cắt còn khảu gọi chung là cơm. Ngày xưa khi không có nhiều loại bánh kẹo như bây giờ thì đây là sản phẩm nông sản làm ra để thờ cúng tổ tiên và cũng là món ăn mời bạn bè đến chúc Tết. Bánh Khảu xén được làm hết sức cầu kỳ với nhiều công đoạn.

Khảu xén được làm bằng xôi lá cẩm.

Trước đây, Khảu xén thường được giã thủ công nhưng nay khi đồ xôi chín thì cho luôn vào máy nghiền điện vừa tiết kiệm được thời gian, công sức mà bánh vẫn mịn.

Trộn một chút đường trắng hòa cùng vừng để bánh đậm vị và có mùi thơm rồi nghiền lại một lần nữa.

Sau đó, thứ nguyên liệu dẻo quánh này được đưa lên bàn gỗ có các tấm nylon lót bên dưới rồi dùng một ống hình trụ tròn cán thành những miếng tròn, mỏng...

... rồi đem để lên những chiếc giá nhiều tầng phơi cho se lại. 

Khi bánh đã được phơi se lại và vẫn còn mềm thì sẽ được cắt tạo hình theo hình bình hành, nhỏ hơn 2 ngón tay một chút. Rồi được mang phơi cho khô hẳn.

Khẩu xén có thể được làm bằng nhiều loại nguyên liệu như gạo nếp cẩm có màu đen, gạo nếp nương có màu trắng, pha thêm gấc để có màu cam, thêm màu của cây lá cẩm để có màu tím hay cây bó phón để có vàng nhạt. Ngoài ra, khẩu xén còn được làm từ sắn tươi.

Cách chế biến để thưởng thức món bánh rất đơn giản: chỉ cần cho mỡ vào chảo đợi mỡ nóng thì thả bánh vào. Khi rán lên bánh nở phồng nhìn rất bắt mắt, cho vào miệng thì miếng bánh giòn tan, thơm ngát và đậm đà hương vị của gạo nếp, sắn tươi.

Khảu xén là loại bánh cổ truyền của người Thái trắng nên trước đây người dân ở đây chỉ làm bánh mỗi độ xuân về để đãi khách, làm quà biếu cho bà con, bạn bè từ phương xa tới chúc tết. Ngày nay, Khảu xén đã trở thành hàng hóa bày bán trên thị trường, nhiều du khách từ khắp mọi miền về Mường Lay du lịch hay tham dự Lễ hội đua thuyền đuôi én đã có thể thưởng thức bánh đặc sản dân tộc này./.

Lường Hương/Dienbientv.vn