Điện Biên TV - Những năm gần đây, nghề nuôi ong lấy mật ở xã Núa Ngam, huyện Ðiện Biên có bước phát triển mạnh mẽ góp phần tạo thu nhập ổn định, nâng cao đời sống cho người dân trên địa bàn. Nhưng để nghề nuôi ong mật phát triển theo hướng hàng hóa và bền vững, thì cần có hướng đi mới nhằm khuyến khích mở rộng chăn nuôi và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm mật ong địa phương.

Là xã vùng ngoài của huyện Ðiện Biên với năm dân tộc anh em cùng sinh sống là: Thái, Lào, Mông, Khơ Mú và Kinh, xã Núa Ngam có diện tích đất đồi rừng và vườn cây ăn quả khá lớn. Chủ động khai thác điều kiện thuận lợi đó, nhiều hộ dân trong xã đã mạnh dạn đầu tư phát triển nghề nuôi ong lấy mật.

Từ chỗ lúc đầu chỉ một vài hộ dân chăn nuôi tự phát nhỏ lẻ, sản phẩm chỉ để phục vụ nhu cầu của gia đình, đến nay Núa Ngam đã có hàng chục hộ nuôi ong mật, trong đó nhiều hộ nuôi với quy mô lớn từ 200 đến 300 đàn.

Xã Núa Ngam đã có hàng chục hộ nuôi ong mật, trong đó nhiều hộ nuôi với quy mô lớn từ 200 đến 300 đàn.

Xã Núa Ngam hiện có gần 3.900 ha rừng trồng cùng hàng trăm ha vườn đồi, mô hình nuôi ong đã tạo cơ sở để địa phương khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên rừng đồng thời tăng thu nhập cho người dân trong xã. Hiện nay, xã có hơn 2.000 đàn ong mật.

Ðảng bộ, chính quyền xã đã có định hướng nhân rộng mô hình nuôi ong lấy mật bởi so với các nghề nông khác, thì nghề nuôi ong trên địa bàn đang cho thu nhập trội hơn hẳn. Nuôi ong lấy mật không đòi hỏi đầu tư nhiều về thời gian, công sức và diện tích đất mà hiệu quả kinh tế thu được lại khá cao.

Trong một năm, người nuôi ong chỉ mất nửa năm đầu tư thức ăn vào thời điểm cây cối không có hoa hoặc ít hoa; thời gian còn lại, ong sẽ tự tìm thức ăn từ thiên nhiên và làm mật. Nếu chăm sóc đúng kỹ thuật, mỗi năm người nuôi ong có thể được thu mật thành ba vụ trong khoảng thời gian từ đầu tháng 1 đến hết tháng 5. Ở những khu vực có nhiều thức ăn tự nhiên, trung bình mỗi đàn ong cho thu hoạch khoảng 50 kg mật/năm. Với giá mật ong hiện nay giao động từ 150.000 - 200.000 đồng/1 lít, thì việc một hộ gia đình có thu nhập từ 70 đến 80 triệu đồng sau khi đã trừ chi phí các loại không phải là quá khó.
 
Hộ gia đình ông Lò Văn Lún, bản Ten Núa đã nuôi ong mật hơn 10 năm nay. Nhờ cần cù, chịu khó và ham học hỏ kinh nghiệm từ những người nuôi ong ở địa phương và một số tỉnh lân cận nên gia đình ông đã trở thành một trong những hộ nuôi ong hiệu quả, có mức thu nhập khá. Nuôi ong lấy mật không khó nhưng đòi hỏi người nuôi phải khéo léo, tỉ mỉ.

Người nuôi cần phải am hiểu về đặc tính của ong như: Xây tổ; chia đàn; các loài hoa, mùa hoa nở; mùa ong đi lấy mật; cách luân chuyển đàn ong tìm kiếm những nơi có nguồn mật hoa dồi dào.v.v… Để tăng đàn, cứ khoảng 2 năm, người nuôi cần tiến hành thay giống ong chúa một lần, thường xuyên vệ sinh thùng, gỗ đóng thùng nên chọn gỗ không có mùi.

Theo ông Lún, nghề nuôi ong cần kiên trì và biết cách chăm sóc, nhất là vào thời điểm mùa xuân - mùa của các loài hoa. Mùa đông cần chống rét cho đàn ong bằng cách quây rơm rạ, che phủ nilon, nhất là khi nhiệt độ ngoài trời xuống thấp không nên thả đàn ong ra ngoài đế tránh tình trạng ong bị chết. Qua nhiều năm nuôi ong, ông Lún đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm. Có thời điểm gia đình ông nuôi hàng trăm đàn ong. Bình quân, mỗi năm gia đình ông thu nhập từ nuôi ong khoảng trên 100 triệu đồng.
 
Một trong những yêu cầu thiết yếu đặt ra với các hộ nuôi ong đó là phải thường xuyên bảo đảm nguồn thức ăn tự nhiên cho đàn ong. Vì vậy, cùng với việc phát triển vườn cây ăn quả, các hộ nuôi ong trên địa bàn xã đã quan tâm bảo vệ, chăm sóc và phát triển diện tích rừng trồng để bổ sung nguồn thức ăn tự nhiên cho đàn ong.

Trên cơ sở nguồn vốn hỗ trợ của các dự án trồng rừng, phí trồng rừng của Nhà nước và nhằm tạo điều kiện để phát triển nghề nuôi ong bền vững, Núa Ngam đã không ngừng tăng diện tích rừng trồng với các loại cây chủ yếu là keo tai tượng, keo lai góp phần giúp tăng tỷ lệ che phủ rừng của xã và tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho đàn ong.

Từ bán mật ong và sản phẩm của ong, mỗi năm gia đình bà Nguyễn Thị Nhuyền, bản Pá Ngám 2, xã Núa Ngam có thu nhập từ 100 – 150 triệu đồng

Nhận thấy lợi ích từ việc nuôi ong, nhiều hộ gia đình ở Núa Ngam đã mạnh dạn đầu tư phát triển đàn ong, qua đó nhân rộng mô hình nuôi ong trong toàn xã. Nếu như những năm trước, chỉ một số ít hộ ở các bản Phú Ngam, Pá Ngam tham gia nuôi ong, thì đến nay đã được nhân rộng ra nhiều bản khác trong xã như các bản: Hợp Thành, Tân Ngam, Na Sang.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân nên đến nay hoạt động nuôi ong ở xã Núa Ngam cơ bản vẫn chỉ dừng lại ở tự phát, quy mô chủ yếu là nhỏ lẻ. Thực tế cho thấy, nghề nuôi ong cũng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi các loại dịch bệnh và thời tiết. Trong khi đó, các hộ nuôi ong ở Núa Ngam hiện nay chủ yếu dựa vào những kinh nghiệm tự tích lũy được qua quá trình nuôi, việc bồi dưỡng kiến thức kỹ thuật về nuôi ong mật của ngành nông nghiệp tuy có nhưng chưa thường xuyên và hiệu quả chưa cao.

Mong mỏi chung của những người nuôi ong ở Núa Ngam là sớm được tham gia các lớp bồi dưỡng về kỹ thuật nuôi ong; kỹ thuật phòng và điều trị các bệnh thường gặp ở đàn ong. Các cơ quan chức năng mà trực tiếp là Trạm Khuyến nông - Khuyến ngư huyện Ðiện Biên cần có kế hoạch tập huấn, bồi dưỡng về kỹ thuật, kinh nghiệm về nuôi ong lấy mật trên địa bàn để người dân thật sự yên tâm phát triển đàn ong.

Trong những năm qua, nuôi ong mật đã và đang là một trong những hình thức phát triển kinh tế theo hướng chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, nâng cao hiệu quả kinh tế ở Núa Ngam. Bên cạnh sự mạnh dạn đầu tư của người dân, thì sự quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ của chính quyền và cơ quan chức năng địa phương sẽ là cơ sở để các mô hình nuôi ong được nhân rộng, phát triển bền vững và có thương hiệu. Góp phần cải thiện đời sống của người dân và thúc đẩy xóa đói giảm nghèo ở Núa Ngam./.

 

Tuấn Trung/DIENBIENTV.VN