Điện Biên TV - Trong số 19 dân tộc đang sinh sống trên địa bàn tỉnh  Điện Biên, dân tộc Thái chiếm đa số. Từ xa xưa, đồng bào Thái nơi đây đã dựng bản, lập mường, trải qua bao thăng trầm họ đã xây dựng và gìn giữ cho dân tộc mình một nền văn hóa phong phú, độc đáo, đậm đà bản sắc dân tộc. Đến với Điện Biên, ngoài việc tham quan các điểm di tích lịch sử, du khách còn có thể khám phá những bản sắc văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc Thái nơi đây.

Trên mảnh đất Điện Biên, đồng bào Thái chiếm gần 38% trong tổng số hơn 55 vạn dân của tỉnh. Cộng đồng người Thái ở Điện Biên gồm hai nhóm ngành là: Thái đen và Thái trắng. Trải qua quá trình xây dựng và phát triển lâu dài, cộng đồng dân tộc Thái đã tạo dựng cho mình một nền văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc.

Nhà sàn, nết văn hóa đặc trưng của người Thái

Trong nền văn hóa ấy trước tiên là kho tàng văn học dân gian phong phú với nhiều nét tinh hoa. Đồng bào Thái đã sáng tạo nên cả một kho tàng thần thoại, truyền thuyết truyền kể về những địa danh linh thiêng, kì bí. Đó là cả một hệ thống các truyền thuyết kể về thuở khai thiên, lập địa, sinh ra loài người. Truyền thuyết Tẩu Pung hay quả bầu mẹ sinh ra các tộc người; truyền thuyết Ải Lậc Cậc được vua trời cử xuống trần gian khai phá đất Mường Thanh.v.v. Hay các hình thức diễn xướng dân gian đặc sắc của dân tộc, những bài then cổ, âm nhạc, dân ca, dân vũ truyền thống.

Bà Lò Thị Quý - Xã Hua Thanh, huyện Điện Biên cho biết: Thấy người ta hát thì mình cũng vào nghe, cái bài hát cũng hợp với con gái hát, thích hát bao nhiêu làn điệu cũng có, mình nghĩ ra được bài này, bài kia thế là hát. Song mình đi nương, phong tục của mình là đi nương ý mình nhìn cảnh tự sáng tác ra bài hát. Xuống đây từ 2003 đến 2007 tôi được đi thi hát Then.

Sự phong phú, độc đáo trong văn hóa dân tộc Thái còn được biểu đạt trong mọi mặt của đời sống hàng ngày từ trang phục, nhà ở, ẩm thực đến lao động sản xuất và các nghi thức lễ hội. Trang phục truyền thống của người Thái vô cùng đặc sắc và tinh tế: nam giới mặc quần áo thổ cẩm màu chàm xanh hoặc chàm đen, phụ nữ mặc áo cóm bó sát với hàng khuy bạc, váy dài đen quấn suông hoặc được thêu viền hoa văn ở gấu.

Cùng với váy, áo, phụ nữ Thái đen còn có chiếc khăn Piêu thêu hoa văn bằng nhiều loại chỉ màu rất sặc sỡ và đẹp mắt. Nói đến bản sắc văn hóa của người Thái không thể không kể đến những nếp nhà sàn truyền thống. Người Thái ở nhà sàn, kết cấu bằng gỗ, với những cột gỗ vuông hoặc tròn được kê đá, sàn cao, lợp ngói. Mỗi nhà tùy theo gia cảnh mà dựng 3 gian hoặc 5 gian.

Ngày nay mỗi bản người Thái đều có đội văn nghệ riêng.

Người Thái rất yêu văn nghệ, thích ca múa, họ thường tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ gắn với sinh hoạt đời sống và tín ngưỡng như: mừng nhà mới; mừng cơm mới; xên bản xên mường. Ngày nay mỗi bản người Thái đều có đội văn nghệ riêng.

Họ thường biểu diễn trong các lễ hội của bản và được huy động tham gia các sự kiện của địa phương. Vùng lòng chảo Mường Thanh hiện có nhiều đội văn nghệ thường xuyên duy trì tổ chức múa quạt, múa xòe hoa, múa khăn piêu do chính đồng bào Thái sáng tạo, gìn giữ và phát triển phục vụ mỗi khi có khách đến thăm.

Đến với Điện Biên, du khách còn được khám phá và thưởng thức những đặc trưng về ẩm thực nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thái như: các món nướng, nộm, lạp, canh, mọ và xôi. Trong các món ăn họ ưu tiên sử dụng các loại gia vị như mắc khén, ớt, tỏi và gừng... để ướp đồ ăn trước khi chế biến theo những cách riêng. Và rất nhiều những nét đẹp, những điều mới lạ đang chờ đón để du khách cùng hòa mình vào cuộc sống, cùng khám phá những bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc Thái ở Điện Biên./.
    

Nguyễn Hằng – Duy Hải/DIENBIENTV.VN