ĐBP - Tỉnh Điện Biên có địa hình đồi núi phức tạp, vào mùa mưa tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét và sạt lở đất. Trước thực trạng đó, chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ, hướng dẫn và bố trí địa điểm di dời, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản người dân.

Căn nhà rộng khoảng 60m² của gia đình bà Lường Thị Diễn, bản Nà Ngám 2, xã Mường Phăng nằm ngay chân đồi. Chỉ cần một trận mưa kéo dài là đất đá sạt xuống từng mảng, tràn sát tường nhà.

Bà Diễn cùng người thân hót dọn đất đá sạt xuống sau mỗi trận mưa lớn.

Hiểu rõ mối nguy hiểm ấy, bà Diễn đã hình thành thói quen chủ động ứng phó: Thấy mưa nặng hạt, bà cùng con cháu vội vã thu dọn chăn màn, quần áo, ít gạo, chiếc bếp gas mini và vài vật dụng thiết yếu, gói gọn trong bao tải, rồi tất tả băng qua con đường đất sang nhà người thân ở vị trí cao ráo hơn ngủ nhờ. Dù biết chỉ là giải pháp tình thế, song với bà Diễn đây là lựa chọn tốt nhất để bảo đảm an toàn tính mạng cho cả gia đình khi mùa mưa đến.

Bà Lường Thị Diễn chia sẻ: “Cứ mưa lớn là đất rơi xuống nhiều. Cứ hót đi lại sạt xuống. Không yên tâm ngủ được, cứ trời mưa là mấy bà cháu lại cùng nhau đi ngủ nhờ nhà họ hàng”.

Vách đồi có thể sạt lở vào nhà bà Diễn bất kỳ lúc nào.

Cách làm của bà Diễn cũng là lựa chọn chung của nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh thời điểm này. Những ngày qua, mưa lớn kéo dài khiến đất đá trên sườn đồi núi "ngậm" no nước, nhão nhoẹt và có thể trôi sạt bất kỳ lúc nào. Nguy cơ sạt lở, lũ quét vì thế càng cao hơn. Thấy rõ hiểm họa, nhiều gia đình sống gần chân đồi đã chủ động thu dọn đồ đạc, di dời tạm thời sang nhà người thân hoặc các điểm an toàn hơn để trú ngụ.

Ông Nguyễn Văn Thành, tổ dân phố 10, phường Điện Biên Phủ cho biết: “Mình phải sơ tán chỗ khác ở tạm mấy hôm, nếu cứ ở đấy nó sập xuống lúc nào không biết thì rất nguy hiểm. Sau cơn mưa, rơi xuống toàn tảng đá to 1 người ôm mà tường nhà chỉ là tường 10 với mái tôn. Nguy hiểm lắm”.

Những căn nhà dưới chân đồi luôn tiềm ẩn nguy cơ bị đất đá sạt lở mỗi khi mưa lớn.

Sự chủ động từ phía người dân là đáng quý, song để kịp thời phát hiện từ sớm, từ xa nguy cơ sạt lở, lũ quét, thì rất cần sự vào cuộc tích cực của ngành chuyên môn và chính quyền địa phương.

Nhằm bảo đảm an toàn tài sản và tính mạng cho người dân, vừa qua xã Mường Chà đã tổ chức kiểm tra, rà soát toàn bộ khu vực có nguy cơ sụt sạt, nhất là những điểm dân cư nằm sát taluy dương, ven suối hoặc dưới chân núi. Qua đó xã đã vận động 2 hộ dân bản Nậm Hài di dời tạm thời; hỗ trợ phương tiện vận chuyển đồ đạc, đồng thời bố trí nơi ở an toàn, thuận lợi cho sinh hoạt người dân.

Cán bộ xã Mường Chà vận động người dân bản Nậm Hài tạm thời di dời đến nơi ở an toàn hơn. Ảnh: Giàng Blà - Mường Chà

Lũ quét, sạt lở đất là những loại hình thiên tai khó lường, khó dự báo chính xác thời điểm và mức độ, nhưng khi xảy ra thường để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Mới đây, trận mưa kéo dài từ ngày 31/7 đến rạng sáng ngày 1/8 gây lũ, lũ quét tại các xã: Xa Dung, Tìa Dình, Na Son, Mường Luân, Phình Giàng… đã cướp đi sinh mạng của 10 người, làm 12 người khác bị thương, hơn 554 ngôi nhà bị thiệt hại. Thời điểm này, cùng với công tác khẩn trương khắc phục hậu quả, chính quyền và lực lượng chức năng đã triển khai ngay các biện pháp phòng ngừa, không để “thiên tai chồng thiên tai”.

Với quyết tâm cao, ngày 8/8 đông đảo cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 82, Sư đoàn 355 đã băng rừng, lội suối, leo đồi để tiếp cận bản Huổi Va B, xã Tìa Dình - nơi có 3 ngôi nhà bị vùi lấp hoàn toàn sau cơn lũ dữ. Không chỉ dừng ở đó, nguy hiểm vẫn chực chờ khi tại bản còn 5 hộ dân đang sinh sống ngay sát chân núi, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 82, Sư đoàn 355 đã giúp dân tháo dỡ nhà cửa, đóng gói đồ đạc, rồi khiêng vác qua những đoạn đường dốc lầy lội, trơn trượt; người bê khung cửa, người gùi đồ dùng... di dời đến nơi an toàn. Sự có mặt kịp thời, tinh thần trách nhiệm và nỗ lực không quản gian khó của bộ đội đã giúp các hộ dân nhanh chóng rời khỏi vùng nguy hiểm, giảm thiểu rủi ro trước diễn biến phức tạp và khó lường của mưa lũ.

Qua rà soát của cơ quan chuyên môn, toàn tỉnh hiện có hơn 2.300 hộ dân thuộc 28 điểm tại các xã Mường Chà, Nà Tấu, Mường Phăng, Na Son... đang nằm trong vùng có nguy cơ ảnh hưởng bởi thiên tai. Khi nguy cơ đã được nhận diện, việc chủ động ứng phó từ sớm, từ xa không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là ý thức tự bảo vệ chính mình của mỗi người dân. Sự chung tay, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân sẽ là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu thiệt hại, bảo đảm an toàn tính mạng, để mỗi mùa mưa lũ đi qua không còn những mất mát, đau thương.

Nhật Oanh