Những người nuôi cá lồng ở Điện Biên đã vấp phải rất nhiều khó khăn, bởi chỉ sau vài mùa, nguồn nước lòng hồ đã không ổn định.

Từ khi Đập thủy điện Sơn La đi vào hoạt động đã tạo cho thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên gần 130 héc ta diện tích mặt nước lòng hồ để nuôi trồng thủy sản, mở ra tiềm năng lớn để phát triển nghề nuôi cá lồng.

Nguồn nước lòng hồ đã không ổn định, cùng với những khó khăn trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm khiến nhiều người dân Mường Lay không còn mặn mà với nuôi cá lồng.

Tuy nhiên, việc nguồn nước lòng hồ không ổn định, khiến người dân gặp nhiều khó khăn trong việc phân lịch nuôi trồng và phải tìm đầu ra cho sản phẩm theo thời vụ. Đây cũng là một trong những bất cập mà chính quyền địa phương đang trăn trở để tìm ra hướng đi mới cho phát triển cá lồng trên lòng hồ thủy điện Sơn La tại Mường Lay, từ đó giải quyết vấn đề ổn định sinh kế cho người dân.

Với những điều kiện sẵn có, bắt đầu từ năm 2012, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên đã tập trung xây dựng, phát triển Dự án thí điểm nuôi cá lồng trên lòng hồ Thủy điện Sơn La. Mô hình này từng là kỳ vọng của người dân tái định cư ở thị xã Mường Lay, trở thành hướng đi mới giúp bà con phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững.

Từ hơn 40 hộ tham gia, hiện tại cả thị xã Mường Lay chỉ còn duy nhất một hộ còn nuôi cá lồng.

Tuy nhiên, sau hơn 3 năm đi vào hoạt động, những người nuôi cá lồng đã vấp phải rất nhiều khó khăn, bởi chỉ sau vài mùa, nguồn nước lòng hồ đã không ổn định. Cùng với đó là những khó khăn trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm khiến nhiều người dân Mường Lay không còn mặn mà với nuôi cá lồng. Từ hơn 40 hộ tham gia, hiện tại cả thị xã Mường Lay chỉ còn duy nhất một hộ còn nuôi cá lồng.

Ông Lành Nhật Sình, người dân phường Sông Đà, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên nói: “Trước chúng tôi cũng thành lập một hợp tác xã để nuôi, nhưng từ ngày nước lên xuống thất thường nên bè của chúng tôi tan rã, bị thiệt hại nhiều quá nên chúng tôi không làm lại được nữa”.

Theo một số người dân từng tham gia nuôi cá lồng tại địa phương, khi mô hình mới được triển khai đã mang lại những tín hiệu khá tích cực. Các lứa cá đầu được nuôi như: cá rô - phi đơn tính, cá Lăng, Chiên… được đánh giá là sinh trưởng và phát triển tốt, tỷ lệ sống cao trên 70%.

Thế nhưng, sau vài năm, nguồn nước lòng hồ dần thiếu ổn định, chỉ có thể nuôi cá trong khoảng thời gian từ tháng 8 năm trước đến tháng 3 năm sau. Bởi vậy, khi thu hoạch lại cùng lúc đồng loạt khiến cho việc đầu ra sản phẩm gặp rất nhiều khó khăn. Thiếu nơi tiêu thụ, người dân nuôi cá trở nên điêu đứng.

Chính quyền thị xã Mường Lay đang có phương án nuôi các giống cá ngắn ngày để tận dụng thời gian tích nước lòng hồ nhằm giúp bà con phát triển mô hình nuôi cá lồng, mang lại hiệu quả cao.

Ông Lù Văn Túng, người dân phường Sông Đà, thị xã Mường Lay, Điện Biên cho biết: “Chúng tôi cũng rất mong muốn phát triển vì phát triển rất hiệu quả, bà con làm rất tốt, hiệu quả rất cao. Nhưng khó khăn hiện nay là đầu ra để giải quyết cá thương phẩm rất khó khăn. Chúng tôi mong chính quyền địa phương và ngành chức năng tìm kiếm đầu ra hoặc kế hoạch xây dựng xưởng chế biến thương phẩm chúng tôi làm ra thì rất tốt”.

Xác định khó khăn lớn nhất đối với các hộ nuôi cá lồng tại Mường Lay là do nguồn nước thiếu ổn định, liên quan đến việc tích và xả nước của thủy điện Sơn La. Do đó, chính quyền thị xã Mường Lay đang có phương án nuôi các giống cá ngắn ngày để tận dụng thời gian tích nước lòng hồ nhằm giúp bà con phát triển mô hình nuôi cá lồng, mang lại hiệu quả cao.

Ông Trần Văn Ngạn, Phó trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên nói: “Để phát triển nuôi trồng thủy sản trên địa bàn thị xã Mường Lay, chúng tôi cũng đã đưa ra một số giải pháp. Thứ nhất là chọn những giống cá đặc sản có thời gian sinh trưởng ngắn, thu hoạch nhanh để đảm bảo theo tích nước của lòng hồ thủy điện Sơn La. Thứ hai là nuôi thí điểm một số cá đặc sản có tiềm năng phát triển triển trên lòng hồ”.

Hiện nay, thị xã Mường Lay có hơn 80% dân số là người dân tái định cư, đời sống chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, đánh bắt thủy sản. Từ việc nguồn cá tự nhiên không còn dồi dào như trước do việc đánh bắt, khai thác bất hợp lý, đòi hỏi phải có những quy hoạch cụ thể trong việc nuôi trồng thủy sản.

Thế nhưng, những trở ngại thực tế trước mắt trong việc nuôi cá lồng lại đang đặt ra một bài toán cho chính quyền địa phương cần sớm giải quyết những khó khăn về nguồn vốn và tìm đầu ra sản phẩm cho người dân. Cùng với đó là nghiên cứu các giống cá phù hợp điều kiện thực tế mang lại hiệu quả kinh tế cao để người dân phát triển kinh tế bền vững./.

Theo Vũ Lợi/VOV.VN